Yanlış hizalanmış karanlık maddenin görünmez bir halesi, Samanyolu'nun kenarlarındaki çarpıklıkları açıklayabilir.
Yeni bir çalışma, devasa bir görünmez karanlık madde bloğunun galaksimizi şeklini bozduğunu öne sürüyor.
Bilim adamları başlangıçta Samanyolu'nun merkezi bir çubuktan yıldızları takip eden iki sarmal kolun hakim olduğu düz bir disk olduğuna inanıyorlardı, ancak 20. yüzyılın ortalarından bu yana yapılan ölçümler onun açıklanamaz bir şekilde büküldüğünü ortaya koyuyor.
Çarpılma çoğunlukla galaksimizin sınırlarında meydana geliyor; burada bazı bölgeler aşağı doğru bükülürken diğerleri yukarı doğru parlıyor ve bu da ona ezilmiş bir fötr şapka görünümü veriyor. Artık bilgisayar simülasyonları bunun sebebini ortaya çıkarmış olabilir: galaksimizin görünmez karanlık madde halesini hizasından çıkaran gizemli bir olay. Bilim insanları bulgularını 14 Eylül'de Nature Astronomy dergisinde yayınladılar .
Araştırmacılar çalışmada şöyle yazdı: "Bu sonuçlar, yıldız halesindeki verilerle birlikte, Galaksimizin eğik bir karanlık madde halesine gömülü olduğuna dair ikna edici kanıtlar sağlıyor."
Karanlık madde gizemli ve biraz çelişkili bir madde türüdür. Evrendeki maddenin %85'ini oluşturur; ancak ışıkla doğrudan etkileşime girmediği için tamamen görünmez.
Ancak bilim insanları onun çevresi üzerindeki çekimsel etkilerini gözlemleyebiliyor. Karanlık madde, yıldızları galaktik merkezlerin yörüngesinde dönerken başka türlü açıklanamayacak hızlara çıkararak varlığını duyurur; uzaktaki yıldız ışığını çarpıtıyor; ve Samanyolu'nun galaktik halesine şekil vererek.
Karanlık madde havuzundaki yapraklar gibi yüzen yıldızlardan oluşan geniş bir küre olan galaktik hale, Samanyolu'nun sarmal kollarının hemen ötesinde yer alıyor. 2022 yılında yapılan bir çalışmada gökbilimciler, Samanyolu'nun yaklaşık 2 milyar yıldızının konumlarını ve hareketlerini haritalayan Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia uzay aracını kullanarak bu bölgeyi araştırdılar. Gaia'nın verilerini inceleyerek galaktik halede asılı duran yıldızların garip bir şekilde dengesiz olduğunu keşfettiler .
Dengesiz bir yıldız halesinin, içinde asılı olduğu karanlık madde halesi için ne anlama geldiğini görmek amacıyla araştırmacılar, diskine göre 25 derece eğimli bir karanlık madde halesine sahip Samanyolu benzeri genç bir galaksiyi yeniden yaratmak için bir bilgisayar modeli kullandılar. Galaksiyi 5 milyar yıl boyunca simüle ettikten sonra araştırmacılar bizimkine çok benzer bir galaksi yarattıklarını keşfettiler.
Araştırmacılar, "Burada, yıldız halesiyle aynı yönde eğilen karanlık bir halenin, Galaktik diskte verilerle aynı genlik ve yönelimde bir bükülme ve parlamaya neden olabileceğini gösteriyoruz" diye yazdı.
Galaksimizin etrafındaki karanlık maddenin eğiminin bozulmasına neyin sebep olduğu açık değil, ancak araştırmacıların simülasyonları bunun muhtemelen bizimkine uçan başka bir galaksiden kaynaklanan devasa bir çarpışma olduğunu öne sürüyor . Bu çarpışma, karanlık madde halesinin 50 derece kadar yukarı eğilmesine ve ardından yavaş yavaş mevcut 20 derecelik açı yüksekliğine inmesine neden olmuş olabilir.
0 Yorumlar