Yiyecekleri sindirmek ne kadar sürer?

 Yiyeceklerin sindirim kanalında ilerleme hızı birçok faktöre bağlıdır.

En sevdiğiniz yiyeceklerden birini yerken muhtemelen her lokmanın sindirim sisteminizde kat edeceği yolculuğu düşünmüyorsunuzdur.

Elbette leziz bir yemek olarak başlayan şey sonunda klozetin dibinde son bulacak. Peki yiyecekleri sindirmek tam olarak ne kadar sürer?

Bu sorunun cevabı düşündüğünüzden daha karmaşıktır. Farklı türdeki gıdalar vücut tarafından farklı oranlarda parçalanır ve emilir; bu, diğer kısımları hala midedeyken yemeğin bazı kısımlarının kalın bağırsağa girebileceği anlamına gelir. Colorado Eyalet Üniversitesi'ne göre sağlıklı insanların yiyecekleri biraz farklı oranlarda sindirmesi de yaygındır .

Bilim adamları , yolculukları boyunca izlenebilen yutulabilir kapsüller kullanarak "bağırsak geçiş süresini" veya bir maddenin tüm sindirim sistemi boyunca hareket etmesinin ne kadar sürdüğünü değerlendiren çalışmalar yürüttüler. Bu çalışmalar, yiyeceğin mideyi terk etmesinin 0,4 ila 15,3 saat, ince bağırsağın tamamını geçmesinin ise 3,3 ila 7 saat sürebileceğini göstermektedir. Journal of Clinical Medicine'de 2023'te yayınlanan bir incelemeye göre, yiyeceğin arta kalan sindirilemeyen kısımları daha sonra kalın bağırsağa giriyor ve burada yaklaşık 15,9 ila 28,9 saat kalabiliyor.

Teksas merkezli bir gastroenterolog ve Amerikan Gastroenteroloji Derneği sözcüsü Dr. Nina Nandy ,  WordsSideKick.com'a verdiği demeçte, diyet lifi , protein, kompleks karbonhidratlar ve yağlar bakımından zengin gıdaların sindiriminin, bu besin maddeleri bakımından düşük olan gıdalardan daha uzun sürme eğiliminde olduğunu söyledi .

"Lif diyete hacim katıyor, bu da yiyeceklerin sindirim sistemi boyunca hareketini yavaşlatıyor" dedi. "Ağır şekilde işlenmiş gıdalar, bu besin maddesinden yoksun oldukları için daha çabuk sindirilme eğilimindedir." Bu arada, daha az besin yoğunluğu olan gıdaları oldukça hızlı bir şekilde işleyebilirken, mide ve ince bağırsak, protein ve yağ açısından zengin gıdaları vücut tarafından kullanılabilecek besinlere parçalamak için daha fazla zaman alır.

Benzer şekilde, tam tahıllarda, baklagillerde ve nişastalı sebzelerde bulunanlar gibi karmaşık karbonhidratların sindirimi basit şekerlerden daha uzun sürer. Bunun nedeni, karmaşık karbonhidratların üç veya daha fazla türde şeker molekülünden  oluşan uzun, karmaşık zincirlerden oluşması , basit şekerlerin ise yalnızca bir veya iki şeker içermesidir.

Nandy, "Vücudun emilmeden önce (karmaşık karbonhidratları) basit şekerlere ayırması gerekiyor" dedi. (Lif, hiçbir şekilde parçalanamayan karmaşık bir karbonhidrattır.)

Yaşam tarzı faktörleri aynı zamanda bağırsak geçiş süresini de etkiler. Nandy, iyice çiğnemenin ve susuz kalmanın, sindirim enzimleri için gıdanın yüzey alanını artırarak ve gıda parçacıklarının yumuşatılmasına yardımcı olarak sindirim sürecini hızlandırmaya yardımcı olabileceğini söyledi. Ayrıca Nandy, "Egzersiz bağırsak hareketliliğini artırmaya yardımcı olur ve sindirim kaslarının ritmik kasılması olan peristaltizmi destekler" dedi. Tersine, hareketsizlik dönemlerinde peristaltizm yavaşlayabilir.

Bir kişinin yaşı ve stres düzeyi de sindirimi etkileyebilir. Yetişkinlerin yaşlandıkça daha az mide asidi ve sindirim enzimi üretme eğiliminde olduğunu, bağırsaklarının ise daha az hareketli hale geldiğini söyledi. "Stres ve kaygı aynı zamanda bağırsak hareketliliğini değiştirerek ve mide-bağırsak kan akışını azaltarak bağırsak geçiş süresini de artırabilir" diye ekledi. "Sinirli bir mideye" sahip olmak, kalın bağırsağı uyarırken genellikle mide ve ince bağırsaktaki sindirimi baskılayan savaş ya da kaç sisteminin aktivasyonunu yansıtır .

Ve son olarak, bazı tıbbi durumlar ve ilaçlar sindirimi hızlandırabilir veya yavaşlatabilir. Örneğin, diyabet, yiyeceklerin midede uzun süre kalmasına neden olan gastroparezinin veya "mide boşalmasının gecikmesinin" en yaygın nedenidir . Nandy, istemsiz kas hareketlerinden sorumlu sinir sinyallerini baskılayan opiatlar ve antikolinerjik ilaçlar da dahil olmak üzere bazı ilaçların bağırsak geçişini yavaşlatabileceğini ve kabızlığa neden olabileceğini söyledi.

Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye sunma amacı taşımaz.